โครงการพัฒนาอุตสาหกรรมประมงของรัฐบาลอินโดนีเซีย

ที่มาและเหตุผล

โครงการ Minapolitan เป็นโครงการพัฒนาอุตสาหกรรมประมงที่เน้นการพัฒนาศักยภาพการผลิตผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำทะเลที่ริเริ่มโดย นาย Fadel Muhammad รัฐมนตรีกระทรวงกิจการทางทะเลและประมงเมื่อต้นปี 2553 โดยใช้แนวคิดการปฏิวัติสีน้ำเงิน (Blue Revolution) ซึ่งเป็นการเปลี่ยนกรอบความคิดของชาวอินโดนีเซียจากเดิมที่มุ่งเน้นการพัฒนาอุตสาหกรรมที่ใช้ทรัพยากรจากพื้นดิน ไปเป็นการเพิ่มการใช้ทรัพยากรจากทะเลซึ่งมีเป็นจำนวนมากและยังมิได้ใช้ประโยชน์อย่างเต็มศักยภาพ โครงการดังกล่าวได้รับแรงจูงใจจากโครงการ Agropolitan ในจังหวัด Gorontalo ซึ่งเป็นโครงการสนับสนุนอุตสาหกรรมข้าวโพดครบวงจร นอกจากนี้ จีนและญี่ปุ่น ก็เคยประสบความสำเร็จในโครงการพัฒนาอุตสาหกรรมประมงในลักษณะเดียวกันนี้มาแล้ว

วิสัยทัศน์

ยกระดับอินโดนีเซียให้เป็นผู้ผลิตผลิตภัณฑ์จากปลาและผลิตภัณฑ์ทางทะเลรายใหญ่ที่สุดของโลกในปี 2558

เป้าหมาย

ยกระดับการผลิตของอุตสาหกรรมประมงในปี 2558 ขึ้นเป็นร้อยละ 335 ของปริมาณผลผลิต 8 ล้านตัน ในปี 2552

ยุทธศาสตร์

โครงการ Minapolitan ประกอบด้วย 4 ยุทธศาสตร์ ดังนี้

1. สร้างความเข้มแข็งให้กับหน่วยงานและบุคลากรทั้งในส่วนกลางจนถึงระดับท้องถิ่น
2. ส่งเสริมการตลาดอย่างกว้างขวาง
3. จัดตั้งโครงการพิเศษเพื่อรักษาปริมาณปลาให้ยั่งยืน
4. ใช้มาตรการจูงใจสำหรับภูมิภาคที่สามารถยกระดับการผลิต โดยการจัดสรรกองทุนพิเศษ

แนวทางการดำเนินงาน

กระทรวงกิจการทางทะเลและประมงได้กำหนดโครงการนำร่องภายใต้โครงการ Minapolitan ณ เมือง Pelabuhan Ratu เขต Sukabumi จังหวัดชวาตะวันตก โดยประกาศให้เป็นเมือง Minapolitan แห่งแรก เมื่อวันที่ 6 เมษายน 2553 ซึ่งเป็นวันชาวประมงของประเทศอินโดนีเซีย และเมื่อต้นเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา ได้มีการประกาศให้เมือง Kupang เป็นเมือง Minapolitan อีกแห่งหนึ่ง

โครงการนำร่องมีแนวทางในการดำเนินการดังนี้

1. เสริมสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจให้ชุมชนประมงขนาดเล็ก
2. เสริมสร้างความเข้มแข็งให้วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดใหญ่ และ
3. การพัฒนาเศรษฐกิจทางการประมงตามลักษณะพื้นที่ด้วยระบบบริหารจัดการแบบภูมิภาค

ตัวอย่างกิจกรรมในการดำเนินงานตามโครงการ Minapolitan ได้แก่

1. การให้คำปรึกษา คำชี้แนะ และความช่วยเหลือแก่ชาวประมง โดยกระทรวงกิจการทางทะเลและประมงกำลังอยู่ในระหว่างการจัดหาที่ปรึกษาให้ได้ประมาณ 800 คน เพื่อประจำโครงการ Minappolitan ทั่วประเทศ
2. มีวิสาหกิจชาวประมงแบบบูรณาการ เพื่อให้ชาวประมงสามารถเข้าถึงเทคโนโลยี ข้อมูล อุปกรณ์ และการรวมกลุ่ม ในการทำกิจกรรม เช่น การแปรรูปสินค้าประมง เพื่อลดการสูญเสียที่เกิดจากการเน่าเสียที่เหลือจากการขาย
3. มีวิสาหกิจการประมงแบบบูรณาการ เพื่อควบคุมและส่งเสริมให้เกิดความร่วมมือกันในด้าน กฎ ระเบียบ อุปกรณ์ และการเป็นหุ้นส่วนในวิสาหกิจขนาดย่อม

งบประมาณ

ขณะนี้อยู่ในระหว่างการวางแผนและพิจารณางบประมาณทั้งหมด และยังไม่สามารถประกาศจำนวนงบประมาณอย่างเป็นทางการได้

คุณสมบัติในการเป็นเมือง Minapolitan

ก่อนที่จะเข้าร่วมโครงการ Minapolitan ได้นั้น เมืองที่สมัครจะต้องมีคุณสมบัติครบ 6 ประการ ตามที่กระทรวงกำหนด ดังต่อไปนี้

1. มีการดำเนินการตามแผนยุทธศาสตร์และมีการวางแผนจัดสรรงบประมาณอย่างสมดุลภายในภูมิภาค
2. มีสินค้าสัตว์น้ำที่มีคุณภาพระดับสูง เช่น กุ้ง ปลา Patin ปลาดุก ปลาโอแถบ (skipjack) และสาหร่าย
3. ตั้งอยู่ในจุดยุทธศาสตร์การทำประมง
4. มีความพร้อมในห่วงโซ่การผลิตทุกระดับ ทั้งต้นน้ำและปลายน้ำ
5. มีความพร้อมทางด้านโครงสร้างพื้นฐานและสิ่งอำนวยความสะดวก
6. เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

พื้นที่เป้าหมาย

กระทรวงกิจการทางทะเลและประมงมีแผนที่จะจัดตั้งเมือง Minapolitan ให้ได้ 61 เมือง ภายในปี 2553 (เมืองที่พิมพ์เป็นตัวหนาและมี * ปรากฏอยู่ท้ายชื่อ) และจะขยายให้ได้ 197 เมือง ใน 33 จังหวัด ภายในปี 2557 ดังปรากฏในภาพ

แผนที่แสดงพื้นที่ที่มีเป้าหมายในการพัฒนาให้เป็นเมือง Minapolitan

  แผนที่จากนิตยสารเทมโป

ข้อพิจารณาสำหรับนักลงทุนไทย

โดยที่แนวคิดในการดำเนินโครงการดังกล่าวเปรียบเสมือน blue print ของกระทรวงกิจการทางทะเลและประมงอินโดนีเซียในการเพิ่มศักยภาพในการผลิตและมูลค่าสินค้าแปรรูปสัตว์น้ำทะเล ดังนั้น หากเอกชนต่างชาติสามารถช่วยพัฒนาขีดความสามารถในการแปรรูปสัตว์น้ำทะเลให้กับผู้ประกอบการท้องถิ่น ตลอดจนสร้างงานสร้างรายได้ให้กับชาวประมงและแรงงานในภาคอุตสาหกรรมต่อเนื่องในท้องถิ่นได้ ก็น่าจะมีส่วนช่วยให้เอกชนต่างชาติสามารถเข้าไปเจรจาร่วมทุนกับธุรกิจอุตสาหกรรมประมงในอินโดนีเซียได้สะดวกขึ้น ดังนั้น ภาคเอกชนไทยควรที่จะคำนึงถึงประเด็นดังกล่าวหากจะเจรจาร่วมทุนทำธุรกิจประมงกับอินโดนีเซียในอนาคต